قطعا خواندن نماز به خاطر نیازمندی خود ماست اين مسئله که چرا نماز بخوانيم به خاطر نيازمندي خود ما است و خداوند  به عبادت ما هیچ نيازی ندارد، و این ما هستیم که براي رسيدن به کمال، به نماز خواندن و عبادت خداوند نيازمند هستيم. همانطور که معلم به مشق دانش آموز خود نیازی ندارد و همانگونه که خورشید به ما نیازی ندارد، بلکه هر چقدر خودمان را در پرتو نور خورشید قرار بدهیم، بهره بیشتری می بریم.

بنابراين به طور خلاصه مي‌‌توان گفت که؛ به چند دليل بايد نماز بخوانيم:

1.  نماز؛ ذکر و یاد خدا:

خداوند متعال، محبوب انسان مومن است و قاعده عشق این است که هر محبی محبوب خود را آن گونه یاد کند که خود او دوست دارد. خداوند در این باره می فرماید:

«اقم الصلاة لذکری»؛ به ياد من نماز برپا دار. (طه، آیه 14)

۲. نماز؛ تکیه گاه انسان:

هر انساني در زندگي نياز به تكيه گاهی دارد تا بتواند در سختي ها به او پناه ببرد، و بهترين تكيه گاه براي بشر اعتقاد به خداوند و ايمان به اوست.

بنابراين شخص مؤمن به خدا، احساس آرامش خاصي در زندگي خود دارد كه افراد غير مؤمن از آن محرومند. همين خداي مهربان كه در تمام زندگي از ابتداي كودكي و حتي زماني كه ما انسان ها جنين و در شكم مادر هستيم، تا آخرين لحظات زندگي از نعمت‌‌هاي بي كران او برخورداريم، اجازه داده است كه با او صحبت كنيم.

3. نماز؛ تشکر از خداوند:

در برابر نعمت‌‌هاي فراوانی که خداوند به ما داده است، با نماز خواندن از او تشکر می کنیم. و تشکر از وليّ نعمت عقلا و شرعا واجب است.

4. نماز؛ بارزترین نماد بندگی:

هدف از خلقت انسان، رسيدن به کمال آفرينش است و راه رسيدن به کمال آفرينش و رسيدن به مقام قرب خداوندي و برخوردار شدن از نعمت‌‌هاي الهي در عالم آخرت، ارتباط با خدا و عبادت خداوند است و به همين جهت در قرآن فرموده است:

«و ما خلقتُ الجنّ و الإنس إلا ليعبدون»؛ هيچ جن و انسي را خلق نکردم مگر براي عبادت.

مهمترين وسيله ارتباط با خدا و مهمترين عبادت خداوند نماز است که در نماز انسان مستقيما با خداوند حرف مي‌‌زند و با خداوند صحبت مي‌‌کند.

5. نماز؛ کفاره گناهان:

نمازهاي شبانه روز موجب پاک شدن انسان از گناهان می شود.

از اميرالمؤمنين علي(ع) نقل شده است: 

«قَالَ(ع) سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) يَقُولُ إِنَّمَا مَنْزِلَةُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ لِأُمَّتِي كَنَهْرٍ جَارٍ عَلَى بَابِ أَحَدِكُمْ فَمَا ظَنُّ أَحَدِكُمْ لَوْ كَانَ فِي جَسَدِهِ دَرَنٌ ثُمَّ اغْتَسَلَ فِي ذَلِكَ النَّهْرِ خَمْسَ مَرَّاتٍ فِي الْيَوْمِ أَ كَانَ يَبْقَى فِي جَسَدِهِ دَرَنٌ فَكَذَلِكَ وَ اللَّهِ الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ…»؛

حضرت فرمود از رسول خدا شنيدم که فرمود: نمازهاي پنج گانه براي امت من هم چون يک نهر آب جاري است که بر در خانه يکي از شما باشد، آيا گمان مي‌‌کنيد اگر کثافتي در تن او باشد و سپس پنج بار در روز در آن نهر غسل کند، آيا چيزي از آن بر جسد او خواهد ماند؟ (مسلّما نه) هم چنين است به خدا سوگند نماز‌‌هاي پنجگانه براي امت من.

يعني نماز‌‌هاي پنجگانه گناهان امت را پاک مي‌‌کند. در نتيجه غير از توبه، نمازهاي پنجگانه نيز گناهان را از بين مي‌‌برد.

۶. نماز، فواید فراوانی دارد:

الف) نماز، بهترين برنامه ديني و محبوبترين اعمال نزد خدا:

ابوذر غفاري از رسول خدا (ص) روايت كرده كه آن حضرت درباره نماز فرمود: 

«الصلاة خير موضوع فمن شاء استقل و من شاء استكثر»؛ نماز بهترين چيزي است كه مقرر شده پس هر كه خواهد كم بخواند و هر كه خواهد زياد كند.

و در حديث ديگري از آن حضرت آمده:

«اوصيكم بالصلاة و حفظها فانها خيرالعمل وهي عمود دينک»؛ شما را به نماز و نگهداري و حفاظت آن سفارش مي كنم كه آن بهترين اعمال و ستون دين شماست .

ب) نماز، وسيله تقرب مردمان با تقوا:

از حضرت رضا (ع) روايت شده:

«الصلاة قربان كل تقي»؛ نماز، وسيله تقرب هر شخص با تقوايي است.

ج) نماز، موجب استجابت دعا:

در چندين حديث آمده كه نماز موجب استجابت دعا مي شود مانند اين حديث كه از رسول خدا (ص) روايت شده:

«من ادي فريضة فله دعوة مستجابة»؛ هر كس يك نماز فريضه بخواند دعائي مستجاب شده دارد.

و در روايت ديگری از امام عسگري (ع) نقل شده كه حضرت موسی (ع) به خدا عرض كرد:

«الهي ما جزاء من صلي الصلوات لوقتها؟ قال: اعطيته سوله و ابيحه جنتي»؛

معبودا پاداش كسي كه نماز را در وقت خود بخواند چيست؟ فرمود: خواسته اش را مي دهم و بهشتم را در اختيارش قرار مي دهم .

د) نماز، نخستين سوال قيامت:

از امام صادق عليه السلام روايت شده كه فرمود:

«ان اول ما يحاسب عليه العبد الصلاة، فان قبلت قبل ما سواها»

نخستين چيزي كه بنده در قيامت مورد حساب قرار مي گيرد نماز است، كه اگر پذيرفته شد چيزهاي ديگر پذيرفته مي شود .

ه) نماز، موجب دوری شيطان:

در حديثي از رسول خدا (ص) روايت شده كه فرمود:

«لا يزال الشيطان يرعب من ابن آدم حافظ علي الصلوات الخمس فاذا ضيعهن تجرا عليه و اوقعه في الظائم»؛

شيطان پيوسته تا وقتي كه فرزند آدم بر نماز هاي پنجگانه محافظت و مواظبت دارد از وي ترسان است و چون نمازها را ضايع كرد بر او دلير مي شود و او را در گناهان بزرگ مي اندازد .

و) نماز، یار و یاور انسان در مشکلات زندگی:

يكي از فوائد نماز كه در زندگي دنيا و آخرت برای ما بسيار مفيد است: استعانت و استمداد از نماز در برابر مشكلات و رفع دشواريها است.

خداوند متعال در آیه 153 سوره بقره می فرماید:

«يا  ايها الذين آمنوا استعينوا بالصبر و الصلاة ان الله مع الصابرين»؛

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، از شكيبايى و نماز يارى جوييد زيرا خدا با شكيبايان است.

در پایان توجه به این نکته لازم است که آنچه بیان گردید؛ برخی از فواید و اسرار نماز است که در قرآن و روایات به آن ها اشاره شده، اما این که حقیقت نماز چیست برای همگان جز انسان های اندکی مخفی است و باید بدانیم نماز به اندازه عظمت و بزرگی خداوند، بزرگ و با عظمت است.